Met de invoering van de Fluoban in september 2023, nemen we afscheid van de traditionele fluorescentielampen en verwelkomen we duurzamere en en energie-efficiëntere verlichtingsopties.
Wat is de Fluoban?
De "Fluoban" is het verbod voor verlichtingsfabrikanten om in de loop van 2023 nog fluorescentielampen te produceren. Concreet verbiedt deze richtlijn het gebruik van kwik in lichtbronnen, ter bevordering van ecologisch duurzamere verlichtingsopties.
Achtergrond: de RoHS-richtlijn
De basis voor de fluoban ligt in de RoHS-richtlijn van 2011, die wettelijke limieten oplegt voor bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur, inclusief de productie van bepaalde soorten fluorescerende lampen. RoHS is dan ook de afkorting van "Restriction of the use of Hazardous Substances".
Specifieke uitzonderingen op het verbod
Bepaalde gasontladingslampen vallen niet onder de RoHS-richtlijn, terwijl andere nog tijdelijk uitstel krijgen. Voor sommige lampen is het huidige gebrek aan een geschikt led-alternatief de reden dat ze nog niet verboden zijn.
Kortom, de Fluoban kent enkele belangrijke uitzonderingen:
- T9 fluorescerende lampen en niet-lineaire lampen zoals de TL-D U en de TL-E Circular blijven vrijgesteld tot 24 februari 2025.
- Onbreekbare lampen en lampen met speciale kleuren, gebruikt in de retail en voedselindustrie, vallen niet onder het verbod.
- Veiligheidsverlichting: Lineaire fluorescentielampen mogen tot 24 februari 2027 nog worden geproduceerd en verkocht.
- Lampen gebruikt in openbaar vervoer en in omgevingen met explosiegevaar zijn uitgesloten van de RoHS-richtlijn.
- Andere ontladingslampen met een ander principe of materiaal blijven toegestaan tot ten minste 2025, en in sommige gevallen zelfs tot 2027.
Verboden lampentypes
Vanaf september 2023 stopt de productie van CFLni-, T5- en T8-fluorescentielampen. De voorraden die er nog zijn, mogen verkocht worden. Het is natuurlijk een pak interessanter om te kiezen voor betere en duurzamere alternatieven.
Overzicht in tabel
| Jaar | Datum | Uitgefaseerde verlichting | Specificatie |
| 2023 | 1 september | TL buizen | T8 fitting van 60, 120 en 150 cm |
| 2023 | 1 september | Halogeenlampen | G4, GY6.35, G9 fittingen - Uitzonderingen: noodverlichtingen, verlichting op batterij, kunstvoorwerpen en armaturen met vervangbare lichtbron |
| 2023 | 24 augustus | TL buizen | Diameter tussen 9 en 28 millimeter, types T5 en T8 fittingen |
| 2023 | 24 februari | Spaarlampen | Tot 150 watt: rond of vierkante lamp, 17 millimeter (T5 en T9 fittingen) |
| 2023 | 24 februari | TL buizen | - Levensduur > 25.000 uur - Diameter < 9 millimeter - Diameter > 28 millimeter |
| 2021 | 1 september | Halogeenlampen | - Hoogspanning: R7S met > 2700 lumen - Laagspanning: met reflector en stralingshoek van > 10 graden (GA4, GU5.3 eb G53 fittingen) |
| 2021 | 1 september | Spaarlampen | Intern voorschakelapparaat (E14 eb E27 fittingen) |
| 2021 | 1 september | TL buizen | - T2 fitting - T12 fitting |
| 2018 | 1 september | Halogeenlampen | - 230 volt, helder glas - Uitzonderingen: bedrijfsleven, lampjes in oven en koelkasten, kerstverlichting |
| 2016 | 1 september | Halogeenlampen | - 230 volt - GU10 en PAR30 fittingen |
| 2012 | September | Gloeilampen | Alles |
| 2009 | September | Gloeilampen | 60, 75 en 100 watt |
Alternatieven voor verboden lampen
Het voornaamste alternatief voor CFLni-, T5- en T8-fluorescentielampen is Led. Ledverlichting heeft een tal van voordelen, zoals een langere levensduur en aanzienlijk lagere energiekosten. Vergeleken met fluorescentielampen, leveren ze betere lichtresultaten en hebben ze een pak minder onderhoud nodig. Tot slot is LED verlichting veel beter voor het milieu door de lange levensduur en het laag energieverbruik.
Conclusie
De uitfasering van fluorescerende lampen markeert een belangrijke stap richting een duurzamere toekomst. Door de overstap naar LED-verlichting te omarmen, kunnen we niet alleen bijdragen aan het milieu maar ook genieten van de economische voordelen van lagere energiekosten en minder onderhoud.